SIK SORULAN SORULAR

BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ ?
• Yumurta kabuğunun yüzeyinde 17.000 adet küçük delik (por) bulunur.
• Buzdolabında bir hafta bekletilmiş yumurta, oda ısısında bir gün bekletilmiş yumurtadan daha tazedir.
• Yumurta uzun süre bekletilirse su ve karbondioksit kaybı nedeniyle ağırlığı azalır.
• Yumurta %10 tuzlu suya (yarım litre suya 60 gr tuz) atılacak olursa taze yumurta dibe çökerken, bayat yumurta yüzeyde kalır.
• Yumurtanın tazeliği en iyi kırıldığında anlaşılır. Taze yumurta kırıldığında yumurta akı ve sarısı tamamıyla yayılmaz ve birbirine karışmaz. Yumurta sarısı yüksek görünümdedir.
• Yumurta hazırladığımız yiyeceklerin besleyici değerini arttırmada kullanabiliriz.
• Sebzelerin protein miktarı düşüktür. Bu nedenle sebzelere yumurta kırılması protein, vitamin ve mineral açısından dengeli karışımların oluşmasını sağlar.
• Yumurta tahıl grubundaki besinler ile tüketildiğinde (örneğin; makarnaya kırılırsa, böreklerde kullanılırsa vb.) protein kalitesini arttırmış oluruz.
• Yumurta mutfağın çimento harcı gibidir. Yumurtayı birçok besini hazırlamada yardımcı olarak kullanabiliriz.
• Yumurta proteinleri ısı ile katılaştığı için sütlü tatlılarda ve çorbalarda koyulaştırıcı ve kıvam sağlayıcı olarak kullanılır.
• Katı pişirilmiş yumurta ile salataların (piyaz, patates salatası vb) süslemesi yapılabilmektedir.
• Yumurta, pasta ve keklerin renklendirilmesini sağlar.

YUMURTAYI PİŞİRİRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ ?
• Yumurtalı yemekler hazırlanmadan önce ve sonra ellerin, kullanacak kapların araçların yıkanması gereklidir.
• Çiğ yumurtalar temiz kaplara kırılmalıdır.
• Yumurta içeren ve yumurtadan zengin yiyecekler hazırlanması sürelerinin haricinde iki saatten fazla buzdolabının dışında tutulmamalıdır.
• Yumurta kabuklu olarak pişirildiğinde 4 dakikada beyazı, 12 dakikada tamı katılaşır.
• Yumurta içeren bütün tarifelere pişirilme işlemi uygulanmalıdır. Çiğ yumurtanın hem sindirimi güçtür hem de mikroorganizmaların bulaşma riski vardır. Salmonella enfeksiyonları en çok rastlanılanıdır.
• Çiğ yumurtanın beyazındaki avidin, sarısında bulunan B grubu vitaminlerden biyotini bağlayarak kullanılmasını engeller. Pişirme ile bu olumsuz etki önlenir.
• Yumurtanın pişirilme süresinin iyi ayarlanması gereklidir. Örneğin; yumurtayı haşlama süresi uzarsa ve yumurta bayatsa sarıdaki demir, beyazdaki sülfür ile birleşerek yumurta sarısının etrafında yeşil bir halka oluşur (Demir sülfür halkası).
• Uzun süre pişirilen yumurtaların sindirimi güçleşir ve uygulanan pişirme yöntemine göre B grubu vitaminlerde kayıplar oluşur. Kayıpları önlemek için yumurtayı yağa kırma yerine, diğer yöntemler ile pişirme tercih edilmelidir.
• Yumurta beyazı ve sarısındaki besin öğelerinin tür ve miktarı farklılık göstermektedir.

YUMURTA NASIL TÜKETİLMELİ ?
• Yumurtanın dışı temiz bile görünse kabuğuna dokunduktan sonra ellerinizi yıkayın.
• Çiğ yumurta tüketmek sağlıklı değildir. Zararlı mikroorganizmaların bulaşma şansı artar.
• En sağlıklı tüketim, katı pişmiş halidir.
• Tek başına beyazını tüketmek tavsiye edilmez, tamamını birden yemek daha sağlıklıdır.
• Sindirimi kolaydır. 7. ayından itibaren 1 çay kaşığı miktarında bebeklerin beslenmesine eklenebilmektedir.
• Yumurta içeren besinler dışarıda çabuk bozulacağı için gıda zehirlenmelerine sebebiyet verebilirler.
• Mayonezin içinde yumurta olduğunu unutmayın. Bunun için fast food restoranlarında dışarıda bekleyen ürünleri tüketmeyin.
• Yumurta karnı tok tutar. Kilo verme diyetlerinde bu özelliği ile tercih sebebidir.
• Haşlarken çok uzun süreli ateşte tutuLursa; tüketimi olumsuz yönde etkileyen yeşil renkli demir sülfür halkası oluşur. Eğer yumurtayı haşlamadan bir süre önce buzdolabından çıkartırsanız, 10-12 dakikada tam pişmiş bir yumurta elde edersiniz.
• Çılbır, menemen, yumurtalı sebze yemekleri, sizin için pratik ve kurtarıcı lezzetler olabilir.
• Yumurtayı saklarken, buzdolabına yıkamadan kaldırın, yıkandığında kalsiyum yapısında olan kabuk incelecek ve bu sayede dışında yer alan zararlı bakteriler içine geçecektir.

ANNE SÜTÜNDEN SONRA İKİNCİ SIRADA
Yumurta, anne sütünün haricinde insanın ihtiyacı olan tüm besin öğelerini bulunduran tek besinimizdir. Yeni bir yaşamın özü olduğu düşünülecek olursa, besleyici değerinin yüksek olması hiç de şaşırtıcı değildir.

YUMURTA PROTEİN PROTEİN DEĞERİ
• Proteinlerin vücudumuzda çok önemli görevleri bulunmaktadır. Yumurta tüm besinler içerisinde en kaliteli proteine sahiptir. Çünkü yumurta proteini insan vücudunda sentezlenemeyen ve kesinlikle besinler ile dışarıdan alınması gerekli olan “elzem amino asitleri” yeterli ve dengeli miktarlarda bulunmaktadır. Sindirilebilirliği yüksektir, tamamına yakını vücut tarafından kullanılmakta ve vücut proteinlerine dönüşebilmektedir.
• Hatta bu özelliğinden dolayı, diğer besinlerin protein kalitesinin hesaplanmasında da kullanılmaktadır. Yumurta proteininin biyolojik değeri yani proteinden elde edilen fayda %93,7 iken bu değer sütte %84,5, balıkta %76, sığır etinde %74.3’dür.
• Yeterli ve dengeli beslenmede, özellikle mental ve fiziki yönden hızlı bir büyüme ve gelişme döneminde olan çocukların, protein tüketimlerinin en az yarısının hayvansal kaynaklı olması önerilmektedir. Bu nedenle çocuk beslenmesinde örnek protein kaynağı olan yumurtaya gereken önem verilmelidir.

YUMURTANIN VİTAMİN DEĞERİ
• Yumurta A, D, E ve B grubu vitaminleri ile diğer vitaminleri önemli oranda içermektedir.
• Yumurta sarısındaki A vitamini gözün iyi görmesi, kemik gelişimi ve sağlıklı dişler için gereklidir. Vücut hücrelerinin gelişmesine yardım eder. Solunum ve sindirim sisteminin sağlıklı olmasını ve enfeksiyonlara karşı korunmasını sağlar.
• D vitamini, insan vücudunda kalsiyumun kullanılmasına yardımcı olur. Bu vitamin besinlerde sınırlı miktarda bulunur, deride güneş ışınlarından sentezlenir. Yumurta sarısı, D vitamini sağlayan birkaç besinden biridir. Güneş ışınlarından yeterince yararlanırsa ve yumurta tüketilirse özellikle çocuklarda D vitamini eksikliğine bağlı kemik bozukluğu oluşmaz.
• Yumurta, E vitamini yönünden de zengindir. E vitamini antioksidant (oksidasyonu önleyici) etkisinden dolayı, vücudumuzu zararlı maddelere karşı korur.
• B grubu vitaminler bazı besin öğelerinin vücutta enerjiye çevrilmesi için gereklidir. Yumurta özellikle riboflavin (B2 vitamini) açısından zengindir. Bu vitamin deri ve göz sağlığı için de gereklidir.
• Yumurtada C vitamini bulunmamaktadır. Yumurta C vitamini kaynağı bir besinle (sebzeler, turunçgiller vb.) tüketilirse yapısındaki demirin emilimini arttırmış oluruz.
• Yumurta bulunan kolin, beyin fonksiyonlarının yerine getirilmesinde önemli rol oynamaktadır

YUMURTANIN MİNERAL DEĞERİ
• Yumurta, demir ve çinko gibi sağlığımız açısından önem taşıyan mineralleri de içermektedir. Demir, kan yapımı için gereklidir. Demir yetersiz alındığında anemi (kansızlık) oluşur. Ayrıca demirin büyüme, gelişme ve hastalıklardan korunma rolü vardır. Yetersizliğinde çocukların öğrenme yeteneği ve okul başarısı azalır.
• Yumurta özellikle büyüme-gelişme ve bağışıklık sisteminde rolü olan çinko minerali açısından da iyi bir kaynaktır.
• Yumurta düşük enerji içeriğine karşın (büyük boy yumurta=75kkal), birçok elzem besin öğesini yüksek oranda bulundurması nedeniyle “besleyici değeri yüksek” besin olarak tanımlanmaktadır.

YUMURTANIN YAĞ İÇERİĞİ
• Yeterli ve dengeli beslenmede diyetin yağdan gelen enerjisi %30’un üzerinde olmamalıdır. Toplam yağ miktarı kadar, yağ asitlerini doymuş ve doymamış olma özelliği de önem taşımaktadır. Doymuş yağların enerjiye katkısı %10’un üzerine çıkmamalıdır.
• Hayvansal kaynaklı bir besin olmasına rağmen yumurtanın yağ içeriği düşüktür. Büyük bir yumurtada 4.5 gram civarında yağ bulunur. Bunun 1.5 gramı doymuş yağ asitleri, diğer kısmı ise, doymamış yağ asitleri şeklindedir. Görüldüğü üzere yumurta, kalp-damar hastalıkları için risk faktörü olan doymuş yağ asitlerini düşük oranda içerir ve toplam yağ; miktarı düşüktür.

BUNLARA DİKKAT EDİYOR MUSUNUZ ?
• Yumurta satın alınırken; marketlerde soğuk ortamda muhafaza ediliyor olmasına dikkat edilmelidir.
• Yumurtanın kabuğu temiz, düzgün görünüşlü, yeterli kalınlıkta ve az pürüzlü olmalıdır.
• Çatlak ve kırık yumurtalar satın alınmamalıdır. Bu yumurtalar tazeliğini daha çabuk kaybedip, bozulur. Mikroorganizmaların üremesi için uygun bir ortam oluşturulurlar. • Ev şartlarında yumurta buzdolabında, çabuk bozulmasını önlemek için alınan orijinal karton kutusu içerisinde, yıkanmadan saklanmalıdır.
• Yumurta buzdolabında; peynir, soğan, balık gibi güçlü kokusu olan besinlerin yakınında saklanmamalıdır. Çünkü yumurtanın kabuğu gözeneklidir ve yumurta güçlü kokuları emebilmektedir.
• Yumurtaların, iyi kaliteli olma özelliğini kaybetmeden 4-5 hafta içerisinden itibaren 3-4 hafta içerisinde tüketilmesi gerekmektedir.

Dengeli Beslenme İçin Yumurta
Günlük 2000 kalorilik bir diyet baz alınarak yapılan hesaplamada:

Büyük bir yumurta;
 4.5 g yağ (günlük ihtiyacın %7.5’i),
 1.5 g doymuş yağ (günlük ihtiyacın %8’i) ve
 215 mg kolesterol (günlük miktarın %7’si) içerir.

Bir Yumurta;

Sevgili Anneler,
Her anne çocuğunun sağlıklı olmasını ister. Bebeklik çağındaki beslenmede (özellikle ilk üç yaşına kadar) hayvansal protein tüketimi, çocuğun beyinsel fonksiyonlarının gelişmesi için gereklidir. Hayvansal proteinin en kolay sağlanacağı maddelerin başında da yumurta gelir.

Yumurta besleyici, lezzetli ve en ucuz besin maddesi olmasının yanında, bir insanın yaşamı boyunca gereksinim duyduğu tüm temel vitamin ve mineralleri içerin tek gıda, sindirimi en kolay besindir. İçinde bulunan kolin maddesi, çocuğun fiziksel gelişimini, öğrenme yeteneğini direkt etkiler. Bu nedenle çocuk beslenmesinde örnek protein kaynağı olan yumurtayı ihmal edilmemelidir.

NEDEN YUMURTA ?
Sağlıklı yaşamak için yeterli ve dengeli beslenme için, bir canlıya hayat verecek kadar yüksek besleyici değere sahip, üstelik ucuz bir besin olan yumurtayı öğünlerimizden eksik etmemeliyiz. Çünkü;

6. Aydan sonra yumurta, küçük çocuklar için değerli bir demir kaynağıdır. Demir yetersiz alındığında anemi (kansızlık) oluşur.Ayrıca demirin büyüme, gelişme ve hastalıklardan koruma rolü vardır.

Anne adayının hayvansal proteinlerden eksik beslenmesi, bebeğin düşük doğum ağırlığı ile dünyaya gelmesine neden olmaktadır.Düşük doğum ağırlığı, ileri yaşlarda kronik hastalıkların (diyabet, obezite, yüksek tansiyon vb…) ortaya çıkmasına neden olur.Günde yenen bir yumurta, hem anne adayının hayvansal protein ihtiyacını karşılar, hem de bebeğin beslenmesi ve uygun ağırlıkta doğmasını sağlar.

Yumurta bulunan kolin, özellikle çocukların zihinsel ve beyinsel gelişiminde önemli bir rol oynar. Yaşam boyu başarılı bir fert olmaları için, erkeklerin 550 mg, kadınların 425 mg günlük yumurta ihtiyacı vardır. Hamilelikte bu ihtiyaç 7 kat artar.

Düzenli tüketilen yumurtanın; kanser, kalp damar hastalıklarından korunmada ve tedavisinde, sindirim sisteminin sağlığında ve korunmasında, menopoz semptomlarının hafifletilmesinde osteoporozun önlenmesinde etkili olduğu bilimsel gerçeklerdir.

Düzenli şekilde yumurta tüketen genç kızlarda, ileri yaşlarda göğüs kanseri görülme riski azalır.

Yumurta tüketimi felç olma riskini azaltır.

Bazı kronik hastalıklardan korunmada ve bu hastalıkların tedavisinde etkileri görülmüştür.

Göz sağlığını korur, ileri yaşlarda oluşabilecek görme bozuklukları ve katarakt riskini azaltır.

Yüksek besin öğesi içeriğine rağmen, düşük kalorilidir.

İçinde bulundurduğu 12 çeşit besin öğesiyle yumurta sindirimi en kolay, en lezzetli ve en ucuz besin deposudur.

HAYATIN KAYNAĞI YUMURTA

 Yumurta, doğal ambalajı ile hiç bir şekilde hile yapılmayan tek gıdadır.
 Yumurta, besin kalitesi açısından anne sütünden sonra ikinci sıradadır.
 Yumurta, zeki, başaralı çocukların yetişmesi için beyinsel fonksiyonlarını etkileyen Kolin’in en yoğun olduğu besindir.
 Yumurta, çocukların zeka seviyelerinin artışında büyük ölçüde etkilidir.
 Yumurta, göz sağlığını korur, felç riskini azaltır.
 Yumurta, bayanlarda göğüs kanseri riskini azaltır, menopoz ’un hafiflemesini sağlar.
 Yumurta, kanser, kalp, damar hastalıklarından korunmada yardımcıdır.
 Yumurta, değerli bir demir kaynağıdır.
 Yumurta, büyüme, gelişme ve hastalıklardan korunmada etkilidir.
 Yumurta, kronik hastalıklardan korunmada, sindirim sisteminin sağlığında ve korunmasında önemlidir.
 Yumurta, yüksek besin öğesi içeriğine rağmen, düşük kalorilidir.
 Yumurta, içinde bulundurduğu 12 çeşit besin öğesi ile 6. aydan itibaren her yaştaki insanın her gün tüketmesi gereken önemli besindir.

Sağlıklı yaşamak için yeterli ve dengeli beslenmeye, yeterli ve dengeli beslenme için bir canlıya hayat verecek kadar yüksek besleyici değere sahip, lezzetli, üstelik ucuz bir besin olan yumurtayı sofralarınızdan eksik etmeyiniz…